شتاب توسعه صنعت پتروشیمی با ۶۶ طرح جدید تا افق ۱۴۰۷

صنعت پتروشیمی ایران در سال ۱۴۰۴ وارد مرحله‌ای تازه از جهش توسعه شده است. بر اساس برنامه هفتم توسعه، اجرای ۶۶ طرح جدید در دستور کار قرار دارد که با تکمیل آنها ظرفیت اسمی این صنعت از ۹۶.۶ میلیون تن فعلی به ۱۳۱.۵ میلیون تن در پایان برنامه می‌رسد.

معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی اعلام کرده که امسال تحقق وعده «هر ماه یک افتتاح» هدف‌گذاری شده و تاکنون ۶ طرح در ۵ ماه اول سال به بهره‌برداری رسیده است.

طبق این برنامه، ۱۹ طرح باید در سال جاری آغاز به کار کنند که ۴ طرح آن در بخش تأمین خوراک با سرمایه ۲.۴ میلیارد دلار اجرا می‌شود و سالانه ۲.۸ میلیون تن +C₂ تولید خواهد کرد. بهره‌برداری از طرح NGL 3100 و تکمیل فاز اول جمع‌آوری گازهای مشعل شرق کارون نیز منجر به خاموشی ۱۰ مشعل و جمع‌آوری روزانه ۲.۶۷ میلیون مترمکعب گاز شده است.

علاوه بر این، ۱۵ طرح تولیدی دیگر با مجموع ظرفیت ۶.۸ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ به مدار می‌آیند تا ظرفیت جدید را به حدود ۱۰ میلیون تن برسانند. سبد محصولات نیز با ورود واحدهای تازه تنوع بیشتری خواهد یافت؛ از متانول آپادانا خلیج فارس گرفته تا پلی‌استایرن، پلی‌پروپیلن، ایزوپروپیل الکل، اوره، اتیلن و پلی‌اتیلن. همچنین فاز دوم پالایشگاه گاز هویزه (NGL 3200) و طرح اتیلن اکساید مارون در آستانه بهره‌برداری هستند.

در بخش زیرساخت، پروژه‌هایی چون راه‌اندازی فاز نخست نیروگاه هزار مگاواتی شهرک پتروشیمی مکران با ظرفیت ۱۸۳ مگاوات و توسعه واحدهای انرژی و آب پتروشیمی دماوند در حال انجام است. ظرفیت تولید آب بدون املاح نیز تا پایان شهریور از ۱۲۵۰ به ۲۰۸۳ مترمکعب در ساعت افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، توسعه اسکله‌های صادراتی در عسلویه و ماهشهر با سرمایه‌گذاری ۸۲.۲ میلیون یورو و ۱۴۳۸ میلیارد تومان در حال اجراست. به گفته مقامات، ۷۵ درصد تجهیزات موردنیاز از داخل کشور تأمین و بخش قابل توجهی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته می‌شود.

مجموع این طرح‌ها پیش‌بینی می‌شود ۳۹۸۵ شغل مستقیم و ۸۴۷۲ شغل غیرمستقیم ایجاد کند. با این حال، موانعی چون تأمین منابع مالی، تخصیص ارز و هماهنگی‌های بین‌دستگاهی همچنان به‌عنوان چالش ادامه دارد.

پرسش مهم این است که آیا رشد سالانه ۸ درصدی و تکمیل ۶۶ طرح تا افق ۱۴۰۷ مطابق برنامه محقق می‌شود یا مشکلات مالی و اجرایی سدی بر سر این مسیر خواهند بود؟