آغاز اجرای طرح حذف چهار صفر؛
جمعآوری ۱۰.۵ میلیارد قطعه اسکناس قدیمی
با تصویب نهایی لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی در مجلس، بانک مرکزی موظف شد ظرف دو سال مقدمات اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی را فراهم و طی سه سال گذار، اسکناسهای جدید با واحد ریال و قران را جایگزین بیش از ۱۰.۵ میلیارد قطعه اسکناس فعلی کند.

پس از سالها بحث و بررسی، مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۱۳ مهرماه ۱۴۰۴ با ۱۴۴ رأی موافق، ۱۰۸ مخالف و ۳ ممتنع، لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور و حذف چهار صفر از پول ملی را تصویب کرد. این مصوبه واحد رسمی پول کشور را همچنان ریال تعیین کرده و واحد فرعی تازهای به نام قران معرفی میکند که هر ۱۰۰ قران برابر یک ریال خواهد بود.
بر اساس طرح، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دو بازه زمانی برای اجرا دارد:
-
فاز نخست (دو ساله): طراحی اسکناسها و سکههای جدید، تدوین آییننامه اجرایی، بهروزرسانی سامانههای بانکی، هماهنگی نهادی و اطلاعرسانی عمومی.
-
فاز دوم (سهساله – دوره گذار): استفاده همزمان اسکناسهای قدیم و جدید تا خروج کامل ریال قدیم از چرخه مبادله.
معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی، محمد شیریجیان، خبر داد که برای اجرای طرح، «ستاد ملی اصلاح پول ملی» با حضور مقامات ارشد تشکیل میشود و کمیتههای تخصصی فناوری اطلاعات، حسابداری، سیاستگذاری و اطلاعرسانی در داخل بانک مرکزی فعالیت خواهند کرد.
طبق آمار رسمی، در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون قطعه اسکناس در گردش است که هزینههای بالایی برای چاپ و نگهداری دارند. با اجرای این طرح، این اسکناسها به تدریج جمعآوری و اسکناسهای ریال جدید جایگزین میشوند. هدف از این اقدام، کاهش هزینههای نظام پولی، بهبود نظم حسابداری، تسهیل مبادلات نقدی و احیای جایگاه ریال در روابط مالی روزمره عنوان شده است.
مقامات بانکی تأکید دارند که حذف صفرها تغییری در ارزش واقعی پول ایجاد نمیکند اما از نظر روانی، محاسباتی و شفافیت مبادلات، اثر مثبت بر بازار و اعتماد عمومی خواهد داشت. تجربه بیش از ۱۸ کشور از جمله ترکیه، برزیل، آرژانتین، مکزیک و روسیه نشان میدهد موفقیت این طرح در گرو کنترل تورم، انضباط مالی دولت و نوسازی نظام بانکی است.
این پروژه که نخستینبار در سال ۱۳۸۶ آغاز شد، با تصویب نهایی در مهرماه ۱۴۰۴ پس از ۱۸ سال به مرحله اجرا رسیده است. کارشناسان اجرای همزمان اصلاحات پولی و مالی و آموزش عمومی را شرط اصلی موفقیت آن میدانند.
ارسال نظر