معاون جهاد کشاورزی:
سهم واقعی آب کشاورزی حدود ۷۰ درصد است
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی با رد برداشتهای رایج درباره مصرف ۴۵ تا ۹۰ درصدی آب در بخش کشاورزی توضیح داد که رقم صحیح، سهمی نزدیک به ۷۰ درصد از آب تجدیدپذیر کشور است؛ سهمی که در دو سال اخیر بهدلیل کاهش شدید منابع آبی و خشکسالی، با محدودیتهای کمسابقه مواجه شده است.
در حالی که بسیاری از گزارشهای عمومی و رسانهای از «مصرف ۹۰ درصدی آب کشور در بخش کشاورزی» سخن میگویند، مقامهای رسمی وزارت جهاد کشاورزی این ادعا را نادرست دانسته و رقم واقعی را حدود ۷۰ درصد از آب تجدیدپذیر عنوان میکنند؛ معیاری که نه بر پایه کل منابع کشور، بلکه بر اساس میزان آب قابل مدیریت در هر سال محاسبه میشود.
بر اساس آمارهای ارائهشده از سوی صفدر نیازی شهرکی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، در سال زراعی گذشته، مجموع مصرف آب کشور حدود ۷۱ میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان، نزدیک به ۴۵ میلیارد مترمکعب در بخش کشاورزی مصرف شده است. با توجه به رسیدن میزان آب تجدیدپذیر به حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب، سهم نسبی کشاورزی از کل منابع تجدیدپذیر حدود ۷۰ درصد برآورد میشود.
نیازی شهرکی گفت: «اعداد ۴۵ یا ۹۰ درصد که گاهی مطرح میشوند، بدون تفکیک حجم و نسبت هستند. در دورههایی که حجم آب تجدیدپذیر کشور ۱۰۰ میلیارد مترمکعب بوده، سهم کشاورزی حدود ۵۰ درصد محسوب میشد، اما با کاهش شدید منابع و خشکسالی اخیر، این نسبت تغییر کرده است.»
طبق اعلام وزارت نیرو، برای نیمه دوم سال زراعی گذشته که حدود ۷۸ درصد مصرف آب کشاورزی در آن رخ میدهد، تنها ۲۴ میلیارد مترمکعب آب تخصیص داده شد؛ عددی که در مقایسه با سالهای پیش کاهش محسوسی دارد. برای سال زراعی ۱۴۰۴–۱۴۰۵ نیز حجم قابل تخصیص به بخش کشاورزی ۵۱ میلیارد مترمکعب تعیین شده است، در حالی که طبق قانون برنامه، این رقم باید حدود ۷۷ میلیارد مترمکعب باشد.
معاون آب و خاک در ادامه به اقدامات ارتقای بهرهوری آب در بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: «افزایش بهرهوری یا از طریق بالا بردن تولید و یا کاهش میزان آب مصرفی ممکن است.» وی توضیح داد: «در بخش تولید، عملیات بهنژادی و بهزراعی شامل تولید بذرهای پربازده و مقاوم به خشکی، و مدیریت مزرعه مانند آبیاری بهموقع و مکانیزاسیون نقش محوری دارند.»
برای کاهش مصرف آب نیز، اجرای سامانههای نوین آبیاری، انتقال با لوله، نوسازی کانالهای خاکی، تسطیح و تجهیز اراضی پیشنهاد شده است. نیازی شهرکی همچنین آبیاری هوشمند با سنجندههای دمای خاک، بارش و رشد گیاه را از فناوریهای جدید دانست که راندمان آن تا ۹۵ درصد میرسد و اجرای آن در کشور آغاز شده است.
وی درباره الگوی کشت افزود: «بر اساس تکلیف برنامه هفتم توسعه، طراحی و اجرای الگوی کشت بر پایه ظرفیت آب، اقلیم و اقتصاد محصول صورت میگیرد. سال گذشته بخش زراعت و امسال بخش باغبانی در حال تدوین طرحهای مربوطه هستند.»
در پاسخ به پرسش درباره تضاد میان حفظ منابع آب و امنیت غذایی، نیازی شهرکی تصریح کرد: «تعیین سهم آب در اختیار وزارت نیروست. وظیفه وزارت جهاد، تولید حداکثری محصول با همین سهم تعیینشده است، بنابراین میان امنیت غذایی و مدیریت منابع آب، تعارض وجود ندارد بلکه هماهنگی لازم برقرار است.»
ارسال نظر