افت و خیز های قندی ها در سال جاری

شکر یک نوع ماده خوراکی بوده که از عصاره نیشکر و یا چغندر قند به دست می آید. قند موجود در نیشکر و چغندر قند بعد از جداسازی تمام املاح، ویتامین ها، پروتئین ها، آنزیم ها و سایر مواد مغذی، در کارخانه تصفیه شده و به ساکاروز خالص تبدیل می شود.

در تبدیل چغندر قند به شکر و یا قند عیار چغندر بسیار مهم است، هر چه عیار چغندر بیشتر باشد، میزان خروج شکر از آن بیشتر است. در ایران معمولا چغندرهایی که در غرب کشور کشت می شوند، به دلیل شرایط آب و هوایی از عیار بیشتری برخوردارند. چغندر طی مراحل خاصی به شکر و سپس به قند تبدیل می شود.

نگاهی به ازرش جایگزینی در صنعت قند مناسب به نظر می رسد، برای ایجاد یک کارخانه در خوزستان برای هر تن ظرفیت 26 میلیون ریال هزینه سرمایه گذاری صورت گرفته و طرح به بهره برداری رسیده است، یک نمونه عملی اجرا شده نیز 30 هکتار زمین، هزار میلیارد تجهیزات و ظرفیت مصرف 5 هزار تن چغندر در روز را دارد بنابراین تجهیزات به ازای هر تن ظرفیت روانه 550 هزار تومان است.

تولید و مصرف شکر در دنیا تنها در چند کشور محدود شده است، بزریل به عنوان بزرگترین تولید کننده شکر محسوب می شود و پس از آن هند در رده دوم تولید شکر قرار دارد. ایران نیز جزو مصرف کنندگان شکر به حساب می آید به گونه ای که سرانه مصرف شکر در هر فرد ایرانی در حدود 30 کیلوگرم در سال است.

قیمت شکر مسئله مهمی است که هر ساله از طرف دولت تعیین می شود، با این حال میزان عرضه و تقاضا بر آن می تواند موثر باشد. به عنوان مثال یکی از عوامل رشد قیمت جهانی شکر در سال 2016 عرضه کم شکر از سوی کشورهای بزریل و هند بوده، یعنی میزان تقاضا از عرضه پیشی گرفت.

در ایران قیمت گذاری چغندر و شکر توسط دولت تعیین می شود و سازمان حمایت از تولید کننده و مصرف کننده نرخ شکر را تعیین می کند؛ البته دولت به دلیل حمایت از مصرف کنندگان قیمت شکر برای فروش به بازار را کمتر تعیین می کند و مابه التفاوت را به شرکت های قندی یارانه پرداخت می کند. معمولا نیمه اول هر سال نرخ شکر و یارانه آن از طرف دولت به شرکت های فعال در این حوزه اعلام می شود، نرخ شکر در نیمه اول سال 96 برای هر کیلو به اندازه 2520 تومان بود و میزان یارانه پرداخت شده به هر کیلو نیز 236 تومان مصوب شده بود، متاسفانه در سال 96 قیمت چغندر به عنوان بهای تمام شده شرکت های قندی رشد کرده بود و این در حالی بود که نرخ شکر از طرف دولت اعلام نمی شد، دقیقا زمانی دولت نرخ شکر را به اندازه 2720 تومان و یارانه 180 تومان به ازای هر کیلو اعلام کرد که شرکت های قندی به دلیل انباشت زیاد شکر های خود در انبار عرضه ها را تشدید کردند و به دلیل افزایش عرضه ها قیمت ها از قیمت مصوب کمتر شد و عملا شرکت های قندی سودشان کاهش یافت، دلیل آن هم رشد بهای تمام شده و کاهش قیمت فروش و عدم تناسب با قیمت مواد اولیه بود. به همین دلیل ما شاهد افت قیمت سهام این شرکت ها در تابلوی معاملات بورس بودیم.

در سال جاری شرکت های قندی می توانند چشم انداز خوبی داشته باشند، این شرکت ها یکی پس از دیگری تعدیلات مثبت خود را روانه بازار کردند و توانستند اعتماد سهامداران را به خود جلب نمایند، رشد تقاضا نیز در سهام این شرکت ها نیز نشانه همین موضوع است. به نظر می رسد در سال 97 شاهد رشد شارپی در این سهام نباشیم، اما رشد قیمتی مناسب و کسب بازدهی معقول از این سهام دور از انتظار نیست.