فاکتور رسمی؛ تنها راه اثبات اصالت و قیمت سکه

بازار سکه که سال‌ها یکی از سنتی‌ترین مسیرهای سرمایه‌گذاری در ایران بوده، این روزها بیش از همیشه نیازمند احتیاط و هوشیاری است. افزایش نمونه‌های سکه‌های تقلبی، فاکتورهای نامعتبر و تخلفات مرتبط با اصالت کالا، زنگ خطر را برای خریداران به صدا درآورده است. نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر تهران، در گفت‌وگویی تازه تأکید کرده که خریداران باید بیش از همیشه به جزئیات توجه کنند و بدون دریافت فاکتور رسمی، سکه یا طلایی خریداری نکنند.

به گفته او، هنوز برخی واحدهای صنفی از ارائه فاکتور رسمی، سربرگ‌دار و مهرشده خودداری می‌کنند؛ در حالی که طبق قانون نظام صنفی، تمام واحدها—even از یک فروشگاه کوچک پوشاک گرفته تا بزرگ‌ترین واحدهای فروش طلا—در صورت مطالبه مشتری موظف‌اند فاکتور ارائه دهند. با وجود این الزام قانونی، طبق اعلام اتحادیه، گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که برخی فروشندگان با هدف فرار مالیاتی یا جلوگیری از ثبت هویت صنفی، از صدور فاکتور شفاف خودداری می‌کنند.

بذرافشان با اشاره به قیمت‌های بالای فعلی بازار گفت: «وقتی هر گرم طلای ۱۸ عیار بالای ۱۲ میلیون تومان و قیمت سکه حدود ۱۳۰ میلیون تومان است، طبیعی است که مردم روی جزئیات حساس باشند. اما همچنان برخی واحدها ادعا می‌کنند سکه فاکتور ندارد؛ در حالی که این ادعا کاملاً خلاف قانون و موجب نارضایتی مردم است.»

او توضیح داد چالش تنها در «صدور فاکتور» نیست؛ برخی واحدها فاکتورهای کامپیوتری فاقد آدرس، بدون مهر یا حتی فاکتورهایی بدون اطلاعات استاندارد صادر می‌کنند که عملاً در زمان اختلاف قابل استناد نیستند. این موضوع در معاملات فضای مجازی به‌مراتب شدیدتر است؛ جایی که خریداران معمولاً فاکتورهای دستی، ناقص یا غیرمعتبر دریافت می‌کنند و در صورت بروز مشکل، هیچ امکان حقوقی برای پیگیری ندارند.

رئیس اتحادیه طلا تأکید کرد که سه مرجع قانونی—اتاق اصناف، سازمان تعزیرات و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده—به‌طور مشخص واحدهای صنفی را ملزم به صدور فاکتور رسمی و کامل کرده‌اند. بر اساس استانداردهای موجود، فاکتور معتبر باید دارای سربرگ واحد صنفی، مهر، آدرس، مشخصات کامل کالا، عیار، وزن، قیمت و مشخصات خریدار باشد. او گفت: «اگر این اطلاعات نباشد، راه پیگیری حقوقی تقریباً صفر است.»

او از مردم درخواست کرد هنگام خرید از واحد صنفی خارج نشوند مگر اینکه فاکتور معتبر دریافت کرده باشند. همچنین تأکید کرد سکه باید «پلمب همان واحد» باشد و خریداران از خرید سکه‌های فاقد پلمب معتبر یا پلمب‌هایی که هویت مشخصی ندارند، پرهیز کنند.

بذرافشان نسبت به خرید طلای آب‌شده و سکه در فضای مجازی نیز هشدار داد و گفت: «در فضای مجازی امکان اصالت‌سنجی، بررسی پلمب، مشاهده فاکتور رسمی و حتی احراز هویت واقعی فروشنده دشوار است؛ بنابراین توصیه ما این است که خریدهای مهم و سنگین حتماً به‌صورت حضوری و از واحدهای معتبر انجام شود.»

به گفته او، اتحادیه طی سال‌های اخیر بازرسی‌های متعدد انجام داده اما بخشی از تخلفات همچنان ادامه دارد؛ موضوعی که ضرورت هوشیاری مردم و مطالبه‌گری جدی‌تر را برجسته می‌کند.