مدیریت ۷۰ ساله عامل ناترازی آب

وی در شصت‌وهفتمین گردهمایی مدیران ارشد بخش آب، بر لزوم شکل‌گیری یک «گفت‌وگوی ملی آب» فراجناحی و تخصصی تأکید کرد و اعلام نمود که تا زمانی که تصمیم‌ها به اقدام عملی در استان‌ها تبدیل نشود و اصلاحات اساسی در الگوی کشت، مدیریت مصرف و قیمت‌گذاری واقعی آب محقق نگردد، بحران آب حل نخواهد شد.

جانباز ضعف حکمرانی، نبود داده‌های هوشمند، قیمت‌گذاری غیرواقعی آب و ناهماهنگی با بخش کشاورزی را از دلایل اصلی این ناترازی برشمرد. او با اشاره به قانون برنامه هفتم توسعه، خاطرنشان کرد که این برنامه برای نخستین بار تکالیف و جداول شفافی را پیش‌بینی کرده و فرصتی است برای عملیاتی‌سازی طرح‌های بلاتکلیفی مانند بازار بهره‌وری آب، طرح تعادل‌بخشی، نصب کنتورهای هوشمند و تحویل حجمی آب.

معاون وزیر نیرو تغییر اقلیم را یکی از پایه‌های اصلی ناترازی آب دانست و تأکید کرد که باید بپذیریم شرایط اقلیمی تغییر کرده و منابع آبی کاهش یافته‌اند. به گفته وی، در کنار اقلیم، تحولات اقتصادی و اجتماعی و افزایش سطح توقعات مردم نیز بر پیچیدگی مدیریت آب افزوده است. جانباز بزرگ‌ترین شاخص ضعف حکمرانی را کمبود داده‌های دقیق عنوان کرد و گفت: «وقتی داده معتبر نداریم، تصمیم‌گیری هم دچار اشکال می‌شود. حتی در اسناد بالادستی مانند سند امنیت غذایی، اعداد متفاوت و ناهماهنگ است.»

وی بر لزوم قیمت‌گذاری واقعی آب به عنوان کلید مدیریت منابع و اصلاح الگوی کشت تأکید کرد و توضیح داد که در غیاب سیگنال قیمتی صحیح، کشاورز بر اساس منفعت کوتاه‌مدت و بدون توجه به بهره‌وری و محدودیت منابع، تصمیم به کشت می‌گیرد. جانباز با اشاره به صادرات غیرمستقیم حجم عظیمی از آب از طریق محصولاتی مانند شیر، نبود سازوکار اقتصادی مناسب را عامل این روند دانست.

در پایان، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب بر ضرورت مشارکت فعال مدیران استانی در فرآیند تصمیم‌سازی، تقویت تعاملات بین‌استانی و به‌اشتراک‌گذاری تجارب موفق محلی تأکید کرد و گفت که بدون تکمیل سامانه‌های اندازه‌گیری و داده‌محور، نمی‌توان انتظار مدیریت مؤثر مصرف یا تصمیم‌سازی دقیق داشت.