وقوع سیل اخیر در استان مرکزی به همه حوزه‌ها ازجمله قنوات آسیب زد. همچنین باعث شد قنات روستای آهنگران و عزیزآباد با شرایط بحرانی مواجه شوند. لزوم تخلیه آب‌های انباشت شده بالا دست در اولویت قرار داشته که روزانه صد تا صد و پنجاه متر بر تخریب‌ها اضافه می‌کند، پرداختن به برداشت گل‌ولای تخریبی از طرف مظهر بدون توجه به تخریب‌های بالا دست قابل‌ تأمل است. در جلسه‌ شورای حفاظت از آب استان با نظام صنفی برای جلوگیری از بروز خسارات بیشتر تدابیری اندیشیده شد. برای بررسی بیشتر این موضوع با حامد امینی مصلح آبادی، نائب رئیس اول اتاق بازرگانی اراک به گفت‌وگو پرداخته ایم.

حامد امینی مصلح آبادی؛ نائب رئیس اول اتاق بازرگانی اراک در رابطه با انسداد قنات و سیل اخیر در این استان گفت: سیل علاوه بر خسارت‌های مادی و سطحی که برجای می‌گذارد، خسارت‌هایی اعم از آسیب به خانه، زمین‌ها و امثالهم دارد که باعث تخریب قنات‌ها هم می‌شود. ساختار قنات‌ها این‌گونه است که از یک مادر چاه با عمق تقریباً ۳۰ متر شروع می‌شود و تا جایی ادامه دارد که عمقش کمتر خواهد شد. خروجی آب که به آن دهنه آب می‌گویند بین ۱ تا ۲ متر است. آب ناشی از سیل داخل چاه‌ها می‌رود و در زمانی که آب از بالا به سمت قنات می‌رود کل این چاه‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد. در نتیجه کل چاه در اثر رطوبت بالا کف قنات آسیب می بیند. 

 

حامد-امینی

 

محصولات بهاره کشاورزان مورد آسیب قرار گرفتند

وی در ادامه پیرامون آسیب‌های انسداد قنات و سیل در روستاها و این‌ که در کدام حوزه‌ها بیشتر دچار مشکل می‌شوند، خاطرنشان کرد: نخستین خسارت ناشی از سیل و انسداد قنات دامن کشاورزانی را می‌گیرد که زمان برداشت محصولاتشان است. کشاورزانی که در حال کشت هستند و زمان آبیاری زمین‌هایشان بوده با این اتفاق آب به زمین آن‌ها نمی‌رسد و کشتشان از بین می‌رود. خسارت بعدی بسته شدن راه‌ آب است یعنی آب‌بند می‌آید و برای دسترسی دوباره باید قنات‌ها را با هزینه بسیار لایروبی مجدد است تا دوباره آب را بتوانند به سرزمین برگردانند. دیگر خسارت در این شرایط نبود شرایط برای بازگشت و احیا قنات‌ها است. خسارت می توانند مسیر آب خروجی خود را از دست بدهد و به وضع سابق برنگردد.

نائب رئیس اول اتاق بازرگانی اراک خاطرنشان کرد: در جلسه‌ای که شورای عالی آب برگزار کرد به این موضوع پرداخته شد که چندین قناتی آسیب دید و ممکن از این صد حلقه چاه تنها ۱۰ حلقه اولی تخریب نشده باشد و حلقه‌های پایینی تخریب‌ شده اند. قرار بر این شد که آخرین چاهی که تخریب نشده است را موتور بگذارند و آب از آنجا استخراج شود. این اب را نیز با لوله به زمین‌های کشاورزی منتقل کنند. آخرین تصمیم آن‌ها این بود که چند حلقه از قنات‌ها بدین ترتیب احیا شوند تا بعداً مسیر آب را باز کنند.

امینی مصلح آبادی در پایان گفت: استفاده صد در صدی قنات‌ها در حوزه کشاورزی است و در حوزه‌های دیگر قابل‌استفاده نیست. آبی که از قنات استخراج می‌شود بر سر مزارع با آن کشت انجام می‌دهند. برای زمین کشاورزان مفید است. کشت‌ها ممکن است پاییزه باشد مانند گندم و جو و ممکن است بهاره باشد مانند سیب‌زمینی و یونجه باشد. در سیل اخیر محصولات بهاره مورد آسیب جدی قرار گرفتند زیرا الآن زمان کشت بهاره برای کشاورزان بود.