باستان شناسان ترکیه‌ای در تپه "اولوز" در استان "آماسیا" در شمال ترکیه دو تالار که یکی از آن‌ها تختگاه و دیگری ستون دار به نام "آپادانا " است را در یک کاخ پارسی 2500 ساله از زیر خاک بیرون آوردند.

تاکنون آثار باستانی گوناگونی از ساختمان‌های دوره ایرانی و مربوط به حاکمان محلی هخامنشی در ترکیه امروزی کشف و کاوش شده است.

به گفته پرفسور شوکت دونمز که سرپرستی کاوش‌ها را بر عهده دارد اشیای فرهنگی یافت‌شده نشان می‌دهد که گروهی از هخامنشیان با اصلیت پارسی احتمالاً در ۴۵۰سال  پیش از میلاد در تپه اولوز سکونت داشته‌اند.

گفتنی است؛ ۱۲ کارشناس، ۱۰ باستان‌شناس و ۱۵ دانشجوی باستان‌شناسی در این حفاری‌ها همکاری دارند.

همچنین در غرب ترکیه نزدیک سواحل دریای اژه نیز بنای نسبتا سالمی بر جای مانده که بی‌شباهت به آرامگاه کوروش در پاسارگاد یا آرامگاه موسوم به «گوردختر» در کازرون نیست.

نخستین آپادانای کشف شده در بیرون از مرز ایران

به گفته کارشناسانی چون «نیکلاس کاهیل» که رسالۀ پژوهشی  وی در این زمینه در سال ۱۹۸۸ میلادی در نشریۀ آمریکایی باستان‌شناسی انتشار یافت، این بنا آرامگاهی از روزگار هخامنشیان در آسیای صغیر بوده است.