حذف ربا شرط سالم کار کردن بانک است

به گزارش اکونا پرس، آیت‌الله مکارم شیرازی در دیدار جمعی از مسئولین حراست بانک سپه کشور که در مدرسه امیرالمؤمنین(ع) قم برگزار شد، به مسائل مهم در بانکداری اشاره کرد و اظهار داشت: اساساً فلسفه تأسیس بانک حفظ اموال مردم است. سابقاً مردم مجبور بودند، اموال خود را مخفی کنند، اما الآن مرکزی به نام بانک است که حافظ اموال مردم است و یقین دارند، اموال مردم در بانک حیف‌ومیل نمی‌شود. این ضرورت اجتماعی را بانک‌ها برای خود قرار دادند.

مرجع تقلید شیعیان افزود: اما هدف دوم از راه‌اندازی بانک این است که بانک‌ها اموال را در مسیر فعالیت مثبت اقتصادی بکار بگیرند. مردم سرمایه کمی دارند. وقتی همه در کنارهم در بانک بگذارند، تبدیل به سرمایه عظیم می‌شود و می‌توان برای فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی به کار گرفت.

وی بیان کرد: سرمایه کوچکی که در دنیای امروز بازده ندارد، با تجمیع درجایی مانند بانک می‌توان به‌صورت احسن تبدیل کرد و به دو صورت به کار گرفت.

استاد برجسته حوزه علمیه قم افزود: یک قسم فعالیت اقتصادی بانک این است که یا خود بانک برای فعالیت اقتصادی، سرمایه را بکار بگیرد یا به مردم بدهد تا مردم در فعالیت‌های خصوصی بکار گیرند، بخش خصوصی گاهی سرمایه کلان و کوچک دارند، اگر این‌ها سالم کار کنند، بانک‌ها به رسالت خود عمل کرده‌اند.

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه شرط سالم کار کردن بانک این است که ربا حذف شود، گفت: ربا مایه بدبختی جامعه اسلامی و ویرانی اقتصادی است و اندیشمندان نشستند و فکر کردند مسائلی مانند عقود اسلامی و شرعیه و بانکداری بدون ربا را به وجود آوردند.

وی افزود: اگر به این معیارها عمل شود، باعث شکوفایی اقتصادی می‌شود و اگر به این موارد عمل نشود، تبدیل به رباخواری مخفی شود، مایع بدبختی می‌شود. اگر بانک داری بدون ربا باشد، جامعه مشکلی نخواهد داشت.

وی بیان کرد: بسیار دیده‌شده وقتی به افراد به‌عنوان تسهیلات می‌خواهند وامی بدهند،تا کارخانه‌ای راه بیاندازد، کشاورزی و دامداری کند، بانک می‌گوید، برو فاکتور صوری بیاور. این فاکتور صوری بلای بانک‌ها است.

مرجع تقلید شیعیان افزود: این فرد این پول را تبدیل به جهیزیه می‌کند، بعضی می‌گویند پول گرفتیم در مسیر دیگر هزینه کردیم و رفتیم کربلا و ماشین خریدیم. این پول به‌صورت بدهی می‌ماند، بدهی را نمی‌تواند بدهد، به این وام‌ها، جریمه می‌خورد نمی‌تواند بدهد، که خود همین عاملی برای بدبختی است.

وی افزود: اگر بیایند تسهیلات را از عقود شرعیه به فاکتورهای صوری ببرند، یقین داشته باشید که نتیجه آن منفی است و آن چیزی که ما از بانک‌ها انتظار داریم که همانا شکوفایی اقتصادی است، تبدیل به ضد می‌شود.

آیت‌الله مکارم شیرازی اظهار داشت: قسم دیگر این است که خود بانک‌ها فعالیت‌های اقتصادی مفید داشته باشد. به این صورت که بانک سرمایه‌ها را در مسیری به کار بگیرد که چندان فایده‌ای برای کشور نداشته باشد، اما تنها پول دربیاورد، این عمل بانک درست نیست، بانک باید ضرورت‌ها را در نظر بگیرد. ضرورت‌ها ،کشاورزی، آبیاری و برق است. اما بانک پول‌ها را در مسیرهایی که باعث اسباب تجمل است، بکار گیرد، کار اشتباهی است.

مرجع تقلید شیعیان گفت: معتقدیم قرض‌الحسنه کارمزد دارد و بانک هم مخارج دارد و گفتیم تا 4 درصد سود به دلیل مخارج بانک مشروع است، اما غیراز آن درست نیست و ربا است. بعضی بانک‌ها قرض‌الحسنه 28 درصدی می‌دهند، یعنی چه؟! نام رباخواری را به‌دروغ، قرض‌الحسنه می‌گذارند که درست نیست.

مرجع تقلید شیعیان افزود: گفتیم 4 درصد در کل زمان، اما آن غیر از این تفسیر می‌کند و می‌گوید 4 درصد در هرسال. اگر 5 ساله باشد، سال اول 4 درصد، باقی‌مانده‌اش سال دوم، 8 درصد، باقی‌مانده سال سوم، 12 درصد، سال 5 به 20 درصد می‌رسد، در حالی‌که ما در کل سال 4 درصد گفتیم. نه اینکه در هر سالی یک چهاردرصدی اضافه شود که آن باقی‌مانده سال 5 را 20 درصد بگیرند.

وی عنوان کرد: نباید با شگردهایی، قانون را دور زد و مسائل را مخفی کرد. این درست نیست. صادقانه با مردم رفتار کنیم. قرض‌الحسنه، قرض‌الحسنه است.

آیت‌الله مکارم شیرازی بیان کرد: مشکل دیگر جریمه بر جریمه است. کسانی نمی‌توانند بدهی خود را پرداخت کنند، خواسته کار کند ولی ورشکست شده است باید به آن فرد مهلت داد، چون این دستور قرآن کریم است. قرآن دستور می‌دهد به بدهکاری که نمی‌تواند بدهی خود را بدهد، مهلت دهید، نه اینکه زندان ببریم. البته این زندان نبردن برای کسی است که توان پرداختن ندارد. اما چرا کسی که ندارد، مهلت نمی‌دهیم و دنبال حساب سود بر سود هستیم. همین برای مردم مشکل ایجاد می‌کند.

آیت‌الله مکارم شیرازی گفت: بانک‌ها مراکز ضروری هستند؛ اما مشکلات و آسیب‌ها زیاد است. یکی از مشکلات بالا بودن سود تسهیلات عقود است. ما معتقدیم صنایع باید با خارج رقابت کند، رقابت در کیفیت و قیمت. این کار خوبی است. این چه رقم می‌تواند قیمت را پایین بیاورد درحالی‌که 28 درصد به بانک سود می‌دهد. کجا می‌تواند رقابت کند.

وی افزود: بانک‌های خارجی یک درصد سود می‌دهند، اما بانک‌های ما چندین درصد سود از صنایع می‌گیرند.این آدم چه رقم می‌تواند رقابت کند؟ این نوع سودها مشکلات اقتصادی را حل نمی‌کند.

وی ابراز کرد: در این نوع مسائل بن‌بست نداریم، می‌توان برای حل این مسائل مانند عقود فکر کرد و راه‌حل داد، باید راه‌حل پیدا کرد. فعلاً مشکل اقتصادی کشور از مشکل سیاسی بیشتر است و مشکل سیاسی ریشه در مشکل اقتصادی دارد که بانک یکی از مراکز اثرگذار در این عرصه است.

مرجع تقلید شیعیان افزود: بحث ارز، سود بانکی و فروختن سکه خود مشکلی دیگر است که با دست خودمان داریم عمل می‌کنیم. چون پول مردم را از گردش خارج می‌کنیم. پول ،تبدیل به سکه می‌شود و در خانه می‌ماند. یا دلار می‌فروشیم. این‌ها مسائلی است که باید گفت و برای حل آن فکری کرد.

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه حراست نظارت بر همه مسائل است گفت: در بحث حراست باید با دوست و دشمن در مسائل یکسان رفتار کنیم.

وی افزود: قرآن می فرماید« دشمنی با قومی باعث بی عدالتی نشود. اگر از کسی می خواهید گزارش دهید،دوست یا دشمن، باید صادق باشید.دشمنی باعث بی عدالتی نشود. فرق نگذاشتن، قوانین را یکسان رعایت کردن از جمله مسائل مهم در صدق است.