به گزارش اکونا پرس،

جهانبخش میرزاوند - رئیس سازمان امور عشایر ایران - در مراسم گرامیداشت روز جهانی تنوع زیستی و هشتادمین سال تأسیس هرباریوم ایران، اظهار کرد: در کنوانسیون تنوع زیستی چنین آمده که اگر کره زمین را رها کرده و به کشور خودمان بازگردیم، ایران ما از سه جامعه شهری، روستایی و عشایری تشکیل شده است. ما نیز جزو مردمان همین سرزمین هستیم.

وی افزود: جامعه عشایری ایران در ۵۹ درصد از جغرافیای کشور حضور دارد. سالانه ۱۰۴ ایل، ۵۶۴ طایفه و ۲۷ توده نژاد گوسفندی و ۱۲ نژاد بز در مسیر ۱۷۸ هزار کیلومتری کوچ خود، در تعامل مستقیم با هزاران گونه گیاهی هستند. تاریخ زیسته این اقوام در صنایع دستی‌شان، به‌ویژه دست‌بافته‌های زنان عشایری، متجلی است و این تنوع، نشان‌دهنده رنگین‌کمانی از اقوام، ادیان، زبان‌ها و زیست‌بوم‌هاست که حذف آن، به معنای از دست رفتن ایران است.

به گزارش ایسنا، میرزاوند تصریح کرد: این جامعه با گویش‌ها، آیین‌ها، پوشش‌ها و سبک‌های زندگی متنوع، ۹۹.۵ درصد از علوفه دام خود را از عرصه‌های طبیعی تأمین می‌کند. اگر قرار است تنوع زیستی را بشناسیم و بهره‌برداری پایدار از آن داشته باشیم، باید به یاد داشته باشیم که همان‌گونه که کنوانسیون اشاره کرده، مردمی که به‌صورت مستقیم با این عرصه‌ها در ارتباط هستند، باید در منافع آن نیز سهیم باشند.

وی ادامه داد: اگر تنها یک درصد از منبع ژنتیکی کشور به منطقه‌ای دیگر منتقل و در آنجا سودآور شود، یک درصد سود حاصل و یک‌دهم درصد از کل فروش باید به کشور و جامعه‌ محلی بازگردد که آن منبع ژنتیکی متعلق به آن بوده است. حال اگر ما به‌درستی برنامه‌ریزی و تقسیم کار کنیم و برنامه‌ها را فقط روی کاغذ نگذاریم، می‌توانیم از تمام تنوع ژنتیکی موجود بهره‌برداری کرده و به‌جای سهم یک‌درصدی، ۹۹ درصد از منافع آن را دریافت کنیم.

رئیس سازمان امور عشایر ادامه داد: تنها درباره دام عشایری، همین ۲۷ توده گوسفندی می‌تواند صدها ژن نادر را در خود نهفته داشته باشد؛ اما چون تاکنون شناسایی دقیقی نداشته‌ایم، از آن بی‌اطلاع مانده‌ایم. برای حفظ و صیانت از این تنوع، باید با مشارکت بومیان همان مناطق اقدام کرد. مردم محلی به‌خوبی می‌دانند که در کوچ از دشت به دامنه، از دامنه به کوهپایه و سپس کوه، چه گیاهانی رشد می‌کنند، چه پرندگانی زندگی می‌کنند، و چگونه این تنوع با زیست آن‌ها سخن می‌گوید.

وی با تأکید بر نقش دانش بومی در حفاظت از تنوع زیستی گفت: هیچ‌کس بهتر از همین مردم نمی‌داند که در کجا گون می‌روید، در کجا ارژن و در کجا چه نوع پرندگانی لانه دارند. این تنوع باید با همفکری و هم‌افزایی همه نهادها حفظ شود. باید از درون نرده‌های سبز وزارت جهاد کشاورزی بیرون آمد و نقش‌ها را دقیق تبیین کرد.

میرزاوند تأکید کرد: باید مشخص شود شناسایی تنوع زیستی با کدام دستگاه است، بهره‌برداری پایدار بر عهده کدام جامعه است و کدام نهاد به‌عنوان ناظر، وظیفه ضمانت اجرایی قوانین و دستورالعمل‌ها را دارد. تنها در این صورت، از کشمکش‌های بین‌دستگاهی جلوگیری می‌شود.

وی در پایان گفت: جامعه عشایری ایران با تنوع در دست‌بافته‌ها، هنرآفرینی‌ها، دام‌ها، اقوام، طوایف و زیست‌گاه‌های متفاوت، تجلی عینی تنوع زیستی است و می‌تواند یکی از مهم‌ترین حلقه‌های زنجیره شناسایی، بهره‌برداری پایدار و حفاظت از تنوع زیستی ایران باشد. امیدوارم با همیاری و هم‌فکری، بتوانیم از این سرمایه گرانقدر بهره‌برداری شایسته‌ای داشته باشیم.

 

 

ایران جامعه زمین ژن وزارت جهاد کشاورزی