میلگرد، میله‌ای فولادی است که در دل بتن قرار می‌گیرد تا ضعف آن در برابر کشش را جبران کند. بدون این قطعه‌ ظاهرا ساده، هیچ اسکلت بتنی نمی‌تواند استحکام کافی برای تحمل وزن یا فشارهای جانبی را داشته باشد.

اما میلگرد تنها یک میله‌ آهنی نیست؛ ویژگی‌های فنی، شیوه‌ تولید و جنس فولاد در عملکرد آن نقش مهمی دارند. هر پروژه‌ عمرانی، بسته به نوع طراحی و شرایط محیطی، به میلگردی خاص نیاز دارد تا تعادل میان مقاومت، وزن و دوام به‌ درستی برقرار شود. شناخت این ویژگی‌ها پایه‌ای‌ترین گام برای انتخاب مصالح مناسب در هر کار عمرانی به‌ شمار می‌آید.

انواع میلگرد و ویژگی‌های فنی آن‌ها

در ساخت اسکلت‌های بتنی، میلگردها مانند اعضای تقویتی عمل می‌کنند و مانع از شکست یا ترک‌خوردگی سازه می‌شوند. اما همه‌ی میلگردها ویژگی یکسانی ندارند. نوع فولاد، شکل سطح و روش تولید هر میلگرد باعث می‌شود عملکرد آن در برابر نیرو و شرایط محیطی متفاوت باشد. 

برخی میلگردها برای شکل‌پذیری بهتر طراحی شده‌اند، برخی برای افزایش چسبندگی با بتن و برخی دیگر برای مقاومت در برابر خوردگی و رطوبت. شناخت تفاوت میان آن‌ها به انتخاب درست مصالح و در نهایت افزایش دوام و پایداری سازه کمک می‌کند.

میلگرد ساده؛ انتخابی برای بتن‌های سبک و خم‌پذیر

میلگرد ساده از فولاد نورد شده ساخته می‌شود و سطحی صاف و بدون آج دارد. این میلگرد به دلیل نداشتن برجستگی، چسبندگی کمی با بتن دارد و به همین علت در سازه‌های سنگین یا بخش‌هایی که بار کششی بالایی دارند استفاده نمی‌شود. بیشترین کاربرد آن در صنایع فلزی، تولید قطعات پیش‌ساخته و کارگاه‌هایی است که نیاز به میلگرد قابل خم شدن دارند. در واقع میلگرد ساده بیشتر در جاهایی به کار می‌رود که سرعت ساخت، شکل‌دهی آسان و قابلیت جوشکاری اهمیت دارد.

انعطاف بالای این میلگرد باعث شده در کارهای صنعتی مانند ساخت نرده، فنس، خاموت یا قطعات تزئینی مورد استفاده قرار گیرد. از آن‌جا که تولید آن به تجهیزات پیچیده یا فولاد آلیاژی خاص نیاز ندارد، قیمت میلگرد ساده نسبت به میلگردهای دیگر کمتر است. این موضوع برای پروژه‌هایی با بودجه محدود اهمیت زیادی دارد. البته استفاده از آن در بتن مسلح باید با نظر مهندسی انجام شود، زیرا در صورت استفاده نادرست می‌تواند استحکام کلی سازه را کاهش دهد.

میلگرد آجدار؛ استحکام بیشتر برای سازه‌های بتنی

میلگرد آجدار همان میلگردی است که بیشتر در ساخت‌ و ساز دیده می‌شود. سطح این میلگرد دارای برآمدگی‌هایی است که هنگام قرار گرفتن در بتن، چسبندگی زیادی ایجاد می‌کند. این اتصال قوی بین فولاد و بتن، باعث می‌شود نیروهای کششی و فشاری به شکل یکنواخت در کل اسکلت پخش شوند و بتن در برابر شکستگی مقاوم‌تر شود. به همین دلیل، میلگرد آجدار در ستون‌ها، تیرها و فونداسیون ساختمان بیشترین کاربرد را دارد.

میلگرد آجدار در گریدهای مختلف تولید می‌شود که هرکدام میزان سختی و مقاومت متفاوتی دارند. میلگرد با گرید پایین‌تر انعطاف بیشتری دارد و برای خم‌کاری مناسب است، اما گریدهای بالاتر مقاومت بیشتری در برابر نیرو و فشار دارند. انتخاب گرید مناسب، وابسته به نوع سازه و محل استفاده است. میلگرد آجدار نسبت به میلگرد ساده وزن بالاتر، مقاومت بیشتر و فرآیند تولید دقیق‌تری دارد و همین عوامل باعث افزایش قیمت آن می‌شود. اما دوام و ایمنی سازه‌هایی که با میلگرد آجدار ساخته می‌شوند، این اختلاف قیمت را توجیه می‌کند.

میلگرد ترمکس، آلیاژی و ضدزنگ

در پروژه‌هایی که سازه در معرض رطوبت، تغییر دما یا فشار بالا قرار دارد، میلگردهای معمولی پاسخ‌گو نیستند. در این شرایط از میلگرد ترمکس یا میلگرد آلیاژی استفاده می‌شود. میلگرد ترمکس با فرآیند حرارتی خاصی تولید می‌شود که باعث می‌شود سطح آن سخت‌تر و مغز آن نرم‌تر باشد. این ویژگی باعث افزایش مقاومت کششی و در عین حال حفظ انعطاف داخلی فولاد می‌شود. چنین ساختاری کمک می‌کند میلگرد در برابر زلزله، تنش‌های حرارتی یا فشارهای ناگهانی عملکرد پایدارتری داشته باشد.

میلگردهای آلیاژی یا ضدزنگ نیز برای سازه‌هایی ساخته می‌شوند که در تماس مستقیم با رطوبت یا مواد خورنده قرار دارند. در تولید آن‌ها از عناصر فلزی مانند کروم و نیکل استفاده می‌شود تا فولاد در برابر زنگ‌زدگی مقاوم بماند. این نوع میلگرد در پروژه‌هایی مانند پل‌ها، اسکله‌ها و تونل‌ها کاربرد گسترده دارد. هرچند قیمت میلگرد ترمکس و آلیاژی بیشتر از سایر انواع است، اما ماندگاری بالاتر و کاهش هزینه‌های نگهداری، ارزش اقتصادی آن را در بلند مدت افزایش می‌دهد.

تفاوت در شکل سطح، نوع فولاد و روش تولید، باعث می‌شود هر میلگرد عملکرد متفاوتی در سازه داشته باشد و ارزش آن در بازار نیز یکسان نباشد. همین تفاوت‌هاست که پایه‌ اختلاف میان قیمت میلگردها را شکل می‌دهد و در تصمیم‌گیری نهایی برای خرید اهمیت زیادی دارد.

چرا قیمت انواع میلگرد با هم فرق دارد؟

میلگرد در ظاهر قطعه‌ای ساده از فولاد است، اما عوامل زیادی در شکل‌گیری قیمت آن نقش دارند. از نوع فولاد گرفته تا وزن، اندازه، روش تولید و حتی شرایط بازار، همه می‌توانند قیمت نهایی را تغییر دهند. به همین دلیل است که دو میلگرد با ظاهر مشابه ممکن است تفاوت قابل‌ توجهی در قیمت داشته باشند. درک این عوامل کمک می‌کند تا انتخاب آگاهانه‌تری برای خرید انجام شود و بودجه‌ی پروژه بهتر مدیریت شود.

نوع فولاد و استاندارد تولید

جنس فولاد اولین و مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر قیمت میلگرد است. فولادهایی که درصد کربن و عناصر آلیاژی بیشتری دارند، استحکام بالاتری ایجاد می‌کنند اما هزینه تولیدشان هم بیشتر است. کارخانه‌هایی که از فولاد باکیفیت یا روش‌های دقیق‌تر ذوب و نورد استفاده می‌کنند، محصولی مقاوم‌تر و یکنواخت‌تر تولید می‌کنند.

استاندارد تولید هم در قیمت نهایی تاثیر مستقیم دارد. هر کارخانه بر اساس یک استاندارد خاص مثل A3 یا A4 میلگرد می‌سازد که میزان سختی و مقاومت آن را مشخص می‌کند. هرچه دقت کنترل کیفیت و تجهیزات تولید پیشرفته‌تر باشد، هزینه ساخت بالاتر می‌رود. در نتیجه میلگردهایی که بر اساس استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر تولید می‌شوند، قیمت بیشتری دارند اما در عوض دوام و اطمینان سازه را افزایش می‌دهند.

سایز، وزن و هزینه حمل‌ و نقل

وزن هر شاخه میلگرد به قطر آن بستگی دارد. میلگردهای قطورتر نه‌ تنها فولاد بیشتری مصرف می‌کنند، بلکه انرژی و زمان بیشتری هم برای نورد و شکل‌دهی نیاز دارند. همین موضوع باعث می‌شود قیمت آن‌ها نسبت به میلگردهای نازک‌تر بیشتر باشد. از طرف دیگر، وزن زیاد بر هزینه حمل‌ و نقل هم تاثیر دارد. جابجایی میلگردهای سنگین‌تر نیاز به تجهیزات و هزینه حمل بالاتری دارد و در مجموع قیمت نهایی برای خریدار افزایش پیدا می‌کند.

در پروژه‌های بزرگ که مقدار زیادی میلگرد مصرف می‌شود، این تفاوت در وزن و حمل‌ و نقل به‌طور چشمگیری در هزینه‌ها خودش را نشان می‌دهد. انتخاب سایز مناسب بر اساس طراحی سازه، می‌تواند علاوه بر استحکام کافی، از افزایش بی‌دلیل هزینه‌ها جلوگیری کند.

نوسانات بازار آهن و نرخ ارز

میلگرد کالایی وابسته به بازار جهانی فولاد است. زمانی که قیمت سنگ‌ آهن، قراضه یا انرژی در جهان بالا می‌رود، هزینه تولید فولاد نیز افزایش پیدا می‌کند و این تغییر به سرعت در قیمت میلگرد در بازار داخلی دیده می‌شود. علاوه بر آن، بخش قابل توجهی از مواد اولیه و تجهیزات فولادسازی وارداتی است. بنابراین هر تغییر در نرخ ارز می‌تواند قیمت تمام‌ شده میلگرد را بالا یا پایین کند.

در شرایط اقتصادی ناپایدار، تولید کنندگان و خریداران با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند. افزایش یا کاهش تقاضا در پروژه‌های عمرانی نیز می‌تواند قیمت‌ها را نوسانی کند. به همین دلیل است که قیمت میلگرد هیچ‌ وقت ثابت نمی‌ماند و همیشه تحت تاثیر وضعیت بازار قرار دارد.

حالا که با انواع میلگرد و نقش هرکدام در ساخت‌ و ساز آشنا شدیم، می‌توان فهمید که انتخاب نوع مناسب فقط به ظاهر یا نام کارخانه بستگی ندارد. نوع فولاد، روش تولید، سایز، وزن و حتی شرایط بازار می‌توانند قیمت نهایی و کیفیت میلگرد را تغییر دهند. اگر این عوامل را در نظر نگیریم، ممکن است مصالحی بخریم که با نیاز پروژه هم‌خوانی ندارد یا دوام سازه را کاهش می‌دهد. پس خرید میلگرد تصمیمی ساده نیست و نیاز به آگاهی و دقت دارد تا هزینه‌ و کیفیت در تعادل بمانند.

برای داشتن چنین خریدی، باید از جایی تهیه کنیم که هم اطلاعات دقیق بدهد و هم کیفیت محصول را تضمین کند. فولادسل با در اختیار داشتن کارشناسان مجرب و ارتباط مستقیم با کارخانه‌های بزرگ فولاد، این مسیر را برای خریداران آسان کرده است. در فولادسل، هم قیمت‌ها به‌روز و شفاف‌اند، هم اصالت کالا تضمین می‌شود. اگر هدف، خرید میلگرد استاندارد و مطمئن است، این مجموعه، همان انتخاب درست است.

منبع: قیمت میلگرد فولادسل