مشاوره خانواده نوعی از مشاوره است که هنر آن حل مشکلات خانوادگی است. می توان گفت مشاوره ای است  که به بررسی مشکلات همه افراد خانواده می پردازد و سبب برقراری ارتباط موثر و مفید بین تمامی اعضای یک خانواده می شود.

فرض  کنید در کوره راهی در کوهستان پیش رفته اید و به نقطه ای رسیده اید که نمی دانید باید از کدام راه بروید، اضطراب حاصل باعث می شود ضربان قلبتان تند تر شده و قدرت تصمیم گیری درست از شما سلب می گردد، در همین لحظات راهنمایی آشنا با تمامی کوره راههای کوهستان دست شما را گرفته و شما را به سلامت به پایین کوه می رساند.

در حقیقت مشاور خانواده همان راهنمای آشنا به کوره راههای زندگی ست، که وقتی ما به اشتباه در آنها قرار گرفته ایم ،دست در دست او می توانیم به مسیر درست برگردیم. مشاوران خانواده از جمله روانشناسانی هستند که به دلیل بررسی کل خانواده و مراجعه همه اعضای خانواده می توانند تحلیل خوب و روشنی از مسائل افراد آن خانواده داشته باشند. هدف مشاوران خانواده بیشتر از درمان پیشگیری است. ارتباط خوب خانواده ها با مشاور می تواند در بهبود ارتباطات و رفع اختلافات خانوادگی تاثیر زیادی داشته باشد.

مشاوره خانواده چه کمکی به ما می کند ؟

مشاوره خانواده یکی از اشکال روان درمانی است. با بهبود در روابط اعضای خانواده ،استرس ها و تنش ها از بین رفته و این موضوع باعث خوشبختی اعضای خانواده خواهد شد. وقتی مشکلی پیش می آید، حتی از نوع ساده آن، به طور یقین بر تمام جنبه های زندگی خانوادگی و تمامی اعضای خانواده اثر می گذارد. این مشکلات می تواند کاری ،تحصیلی و یا حاصل از تعامل با افراد درون خانواده و یا بیرون از آن حاصل شود.

ممکن است مشکلات کوچک را با کمی تفکر و تعمق و گذشت حل و فصل نمود اما گاهی مشکلات به قدری بزرگ می شوند که حل آنها از عهده افراد معمولی که دانش لازم برای حل آنها را کسب نکرده اند، بر نمی آید. در چنین موقعی است که می توان با  یک مشاوره ساده از به هم پاشیدن خانواده جلوگیری کرد و یک مشاور خوب خانواده می تواند در چنین لحظات حساس و ناراحت کننده، راه های جدیدی برای مدیریت تعارض ها و چالش های پیش آمده، برایمان ترسیم کند، راه هایی که خود ما هرگز به تنهایی قادر به یافتن و تمرکز بر آنها نخواهیم بود .

چرا مشاوره خانواده حرفه ای ؟

مشاوره خانواده حرفه ای می تواند در موارد زیر بسیار کمک کننده باشد : 

  • حفظ و توسعه سلامتی در خانواده می شود
  • ارتباط اعضای خانواده را تقویت می کند
  • افراد خانواده را منسجم می کند
  • در ذهن اعضای خانواده رویکرد حل مسائل با کمک الگوهای خانوادگی را قرار می دهد
  • همدلی بین اعضای خانواده را گسترش می دهد
  • اختلافات و تعارضات خانوادگی را رفع می کند

مشاور خانواده در چه زمینه هایی می تواند به ما کمک کند ؟

مشاوره خانواده در زمینه های مختلفی می تواند به ما کمک کند که در ادامه به آن ها می پردازیم : 

مشاوره فردی

مشاوره فردی شامل موارد زیر می شود :

  • کنترل  استرس و اضطراب، وسواس، افسردگی، ترس، کنترل خشم و ...
  • کمک به ایجاد نگرش های جدید ( مثلا چطور تفکر نقادانه داشته باشیم، چطور اعتدال در ایستادگی و قاطعیت داشته باشیم و ...)
  • کمک به رفع چالش های حاصل اتفاقات غیر منتظره در خانواده مانند بیماری یا مرگ یکی از اعضای خانواده
  • ورود یک عضو جدید به خانواده، مثل تولد یک خواهر یا برادر جدید و یا افزوده شدن پدر بزرگ یا مادر بزرگ به خانواده
  • کمک به حل بعضی از مشکلات مالی با ارائه راه حل های منطقی جهت تصمیم گیری های درست اعضای خانواده
مشاوره کودک و نوجوان

همه والدین به طور معمول رفتارهای مختلفی مانند لجبازی ، پرخاشگری و ….از کودکان و نوجوانان خود را شاهد هستند، اما گاهی این رفتارها توسط این کودکان و نوجوانان از حالت اعتدال خارج می شود، به طوری که والدین آنها بسیار نگران شده و نمی دانند برای حل این مسائل، چگونه اقدام کنند. در اینجا مشاوره کودک و نوجوان تنها راه برای حل این معضل خواهد بود. به بعضی از کمک های این بخش از مشاوره در زیر اشاره می شود :

  • حل مشکلات ایجاد شده در مدرسه مانند ترس از مدرسه و...
  • مشاوره تربیت فرزندان و بررسی سبک های فرزند پروری
  • حل مشکلات میان خواهر ها و برادرها در خانواده
  • رسیدگی به مشکلات رفتاری کودکان
  • بلوغ  نوجوانان

اهمیت مشاوره خانواده و مشاوره کودک

مشاوره جوانان

برخورد  درست با جوانان هم راهکارهایی دارد که در مشاوره جوانان می توان از آنها برای بهبود وضعیت جوانها استفاده نمود. بعضی از مشکلات جوانان مانند اختلالات بد خوراکی، هذیان گویی، اختلال در خلق و خو، روش های افزایش تمرکز، روش استفاده از تلفن همراه و روابط، بررسی تیک های جوانان، توهم اعتماد به نفس پایین و….هم توسط مشاوره جوانان قابل بررسی است.

مشاوره قبل از ازدواج

در مشاوره ازدواج ، زوج های جوان قبل از ازدواج با راهکارهایی آشنا می شوند که توسط این راهکارها، به شناخت قابل قبولی از یکدیگر دست می یابند این بخش شامل :

  • چه سوالاتی را در جلسه خواستگاری باید مطرح کرد؟
  • ملاک های ازدواج افراد چه هستند
  • بررسی تست شخصیت شناسی زوجین و بررسی اشتراکات و تفاوتهای شخصیتی آنها
  •  بررسی چالش های پیش روی زوجین مانند نحوه برخورد با عدم موافقت والدین آنها

اهمیت مشاوره ازدواج و مشاوره خانواده

مشاوره زندگی مشترک و اختلافات زناشویی

بررسی مشکلات زناشویی و کمک به حل آنها از جمله کارهای بسیار مهمی است که در مشاوره زندگی مشترک انجام می شود. بیشتر اوقات ساختن کوه از کاه و مسائل بسیار بی اهمیت باعث اختلافات بزرگ میان همسران می شود که حضور یک مشاور در این زمینه، سبب رسیدگی به تعارض های میان آنها خواهد شد.

مشاوره خیانت

مشاوره خیانت شامل بررسی مسائل و چالش های حاصل از خیانت است و به بررسی پایان دادن به رابطه های ناسالم نیز می پردازد.

مشاوره طلاق

بسیاری  از زوجین که در جریان زندگی، با قضاوت های نادرست ممکن است فکر کنند که به پایان راه زندگی مشترک خود رسیده اند با مشاوره طلاق، می توانند فرصت خوبی را به ادامه ازدواج خود بدهند..

مشاوره سالمندان

 در خانواده هایی که سالمندان که در کنار جوانان در خانواده زندگی می کنند، معمولا خانواده درگیر مشکلاتی می شود که برای رفع آنها باید از مشاوره سالمندان استفاده کرد. مشاور شما را به نحوه مراقبت از افرادی که در خانواده نیاز به مراقبت ویژه دارند، آشنا می کند و راه حل هایی را به شما پیشنهاد خواهد داد که حتما شرایط را برای شما بهتر خواهد کرد.

مشاوره اعتیاد

مشاوره اعتیاد شامل کمک به حل مسئله اعتیاد و مواد مخدر است.

مشاوره اختلالات روانی

مشاوره اختلالات روانی شامل حل مشکلات حاصل از اختلالات و بیماری های روانی اعضای خانواده می شود .

حرف آخر

ما می توانیم با تکیه بر مهارت های اکتسابی حاصل از مشاوره خانواده، نسبت به بهبود وضع زندگی خود تلاش کنیم. باید گفت یک خانواده موفق با خانواده های نا موفق از لحاظ ساختاری تفاوت دارد و این تفاوت در آگاهی،عشق، محبت، مسئولیت پذیری و همدلی است که بدون آنها مشکلات فراوانی  نصیب خانواده های ناموفق خواهد شد.