شعار خودکفایی از آن دسته شعارهایی بود که به جای دستاورد برای آن هزینه‌های بسیاری داده‌ایم. شعاری که اسباب خودفریبی و به عبارت بهتر عوامفریبی بوده‌است.

خودکفایی یعنی به حدی تولید کنیم که خودمان را کفاف دهد ولی این کلمه ماهیت خود را نقض می‌کند یعنی وقتی قرار است چیزی را تولید کنیم که کفاف نیاز خودمان را بدهد اولین مسأله فناوری و سپس هزینه تمام شده تولید در مقیاس جمعیتی خودمان است و چون ما بازار کوچک و محدودی هستیم خودکفایی در تولید بسیاری چیزها با توجه به هزینه‌های آن به صرفه و منطقی نیست.

رسیدن به فناوری خود مشمول سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها و صرف زمان بسیاری است و مدیریت هزینه تمام شده با مقیاس‌پذیری تولید رابطه مستقیم دارد و برای افزایش مقیاس‌پذیری در تولید و فروش نیازمند بازار هستیم. بازاری که با توسعه روابط سیاسی و اقتصادی و صلح با کشورهای مختلف جهان میسر است.

نمونه بارز این موضوع مسأله کمبود الکل در اوایل بروز کرونا بود که دلیلش تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها به خاطر کمبود تقاضا بود ولی با افزایش تقاضا تولیدی‌های بسیاری مشغول تولید الکل شدند و ضمن تامین نیاز بازار داخل به کشورهای همسایه‌ هم صادر کردند اما در موضوع واکسن داستان به گونه دیگری شد. ایران در بیشترین حالت به دویست میلیون دوز واکسن برای کنترل بحران نیاز داشت اما با همین تفکر خودکفایی تلاش کرد هفت نوع واکسن تولید کند که البته تا امروز هیچ‌یک به کار نیامده. چرا؟

چون دو اصل دسترسی به فناوری و مقیاس‌پذیری تولید در آن مورد توجه قرار نگرفت و علیرغم سرمایه‌گذاری و صرف وقت بسیار تقریباً هیچ موفقیتی به دست نیامد چون پروژه‌ای گران بود که با شرایط سیاسی ایران قاعدتاً مشتری خارجی هم پیدا نمی‌کرد تا جبران هزینه‌های تولید را بکند و بهای تمام شده را کاهش دهد.

بنابراین می‌توان به راحتی محاسبه کرد که هزینه عدم خودکفایی برای کشور در این شرایط بسیار کمتر از خودکفایی بوده است.

با این توضیحات بهتر است واژه مندرس و تحمیق کننده خودکفایی را با توسعه توان تولید بر اساس مقیاس‌پذیری جایگزین کنیم و تنها راه رسیدن به این آرزو توسعه روابط با کشورهای مختلف دنیا و ایجاد بازارهای جدید در حوزه‌های تولیدی مختلف است تا توجیه پذیری اقتصادی پروژه‌های کشور را به آستانه منطقی و با صرفه نزدیک کنیم.

#ماچگونهماشویم #واکسن #کرونا #الکل #تولید #مقاله #توسعه #خودکفایی#فناوری #تولید #خودفریبی#سرمایه #سرمایهگذاری

#فرنودحسنی