در دهه ۹۰ میلادی، آمریکایی‌ها نخستین تحریم‌های ثانویه که مربوط به سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز ایران بود اعمال کردند ‌اما شرکت‌های نفتی مالزی به همراه توتال فرانسه از اولین سرمایه‌گذارانی بودند که علیرغم تحریم، فعالیت‌شان را در ایران آغاز ‌کردند. در آن زمان هم برخی نگرانی‌ها درخصوص مناسبات تهران و کوآلالامپور وجود داشت اما رویکرد درست وقت ایران یعنی ‌دولت آقای خاتمی و شخص ماهاتیر محمد، آن نگرانی‌ها را کنترل و مانع از صدمه دیدن روابط دو کشور شدند.‌

عدم تکمیل روند پیوستن ایران به FATF و تحریم‌های آمریکا علیه شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند، موجب شده شرکت مالزیایی‌ حاضر به ریسک نباشند و به عبارتی، مانع از توسعه روابط دو کشور هستند.

ایران و مالزی در دوران ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی مناسبات خوب و گسترده‌ای را با یکدیگر پایه‌گذاری کردند که این روابط در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی به اوج رسید و دو کشور در اکثر زمینه‌ها با یکدیگر همکاری داشتند.

وی به روابط دو کشور در یک دهه اخیر اشاره کرد و اظهار داشت: در آن دوران ماهاتیر محمد که پدر مالزی جدید است، رئیس‌جمهور بود اما با کناره‌گیری وی از قدرت که همزمان با دولت نهم بود، روابط دو کشور دچار رکورد شده و تحول خاصی در مناسبات تهران و کوآلالامپور رخ نداد.

شرایط به گونه‌ای است که حتی می‌توان گفت که ما با افول روابط ایران و مالزی در این برهه روبه‌رو هستیم که امیدواریم سفر آقای روحانی به کوآلالامپور قفل مناسبات دو کشور را باز کند.

ماهاتیر محمد علاقمند به توسعه روابط با کشورهای اسلامی و منطقه خاورمیانه بوده است. او در آن زمان تلاش‌هایی را انجام داد و شاهد بودیم که مناسبات کوآلالامپور هم با تهران، هم با ریاض، هم با بغداد و هم اسلام‌آباد توسعه یافت و یک نوع توازن در سیاست خارجی مالزی نسبت به کشورهای اسلامی ایجاد کرد

در دهه ۹۰ میلادی، آمریکایی‌ها نخستین تحریم‌های ثانویه که مربوط به سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز ایران بود اعمال کردند اما شرکت‌های نفتی مالزی به همراه توتال فرانسه از اولین سرمایه‌گذارانی بودند که علیرغم تحریم، فعالیت‌شان را در ایران آغاز کردند. در آن زمان هم برخی نگرانی‌ها درخصوص مناسبات تهران و کوآلالامپور وجود داشت اما رویکرد درست وقت ایران یعنی دولت آقای خاتمی و شخص ماهاتیر محمد، آن نگرانی‌ها را کنترل و مانع از صدمه دیدن روابط دو کشور شدند.

آیا در شرایط کنونی مالزی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران خواهد شد؟ مالزیایی‌ها تجربه سختی را در دوران تحریم‌ها پشت سر گذاشتند. آنها در اواخر دولت خاتمی سرمایه‌گذاری‌ای در حوزه نفت ال‌ان‌جی در قشم انجام دادند که تحریم‌های شورای امنیت موجب لغو آن قرارداد و از دست رفتن یک فرصت تاریخی شد.

نکته‌ای که در این رابطه وجود دارد، این است که این حمایت‌ها تنها در لفظ باقی مانده است. عدم تکمیل روند پیوستن ایران به FATF و تحریم و تنبیه‌های سنگین آمریکایی علیه شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند، موجب شده تا شرکت‌های مالزیایی‌ حاضر به ریسک نباشند و به عبارتی اینها موانع توسعه روابط دو کشور هستند

البته عدم استقبال شرکت‌های مالزیایی دلیل دیگری را هم دارد و آن، اینکه شرایط خاورمیانه بحرانی است و انگیزه‌ها و فرصت‌های سابق هم دیگر وجود ندارد. همین مسئله موجب شده تا مالزی دیگر آن اشتیاق سابق را برای حضور و سرمایه‌گذاری در خاورمیانه نداشته باشد.

سفر آقای روحانی به مالزی، سفر دوجانبه نیست بلکه برای شرکت در یک نشست چندجانبه میان کشورهای اسلامی است. به همین خاطر ما نباید انتظارات و توقعات را از این سفر بالا ببریم. البته ایشان و هیات همراه باید حداکثر تلاش را برای ایجاد یک زمینه مناسب برای تحول در روابط تهران و کوآلالامپور باید انجام دهند و تا قفل مناسبات دو کشور شکسته شود.