به گزارش اکونا پرس،
به نقل از اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل صندوق بازنشستگی کشوری، دکتر سیدمحمد موسوی خطاط طی سخنانی در وبینار تخصصی «معیشت سالمندان در دوره شیوع کرونا» به بررسی موضوع «بررسی قوانین و سیاست‌های حمایتی از سالمندان در ایران» پرداخت.
 
این کارشناس بیمه‌های اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی عنوان کرد:‌ بحث سالمندی در اصول 21 و 29 قانون اساسی مشاهده می‌شود که اصل 21 به بحث زنان و ایجاد بیمه خاص زنان سالخورده و اصل 29 به ویژگی‌های نظام تأمین اجتماعی در این خصوص اشاره دارد.
 
وی با بیان اینکه «بند 13 سند چشم‌انداز نیز به ‌نظام جامع تأمین اجتماعی ‌پرداخته و بر آن تأکید می‌کند»، گفت:‌ بند 7 نیز به فرهنگ‌سازی برای احترام و تکریم سالمندان، نگهداری آن‌ها در خانواده و همچنین سازوکار برای بهره‌مندی از تجارب آنها در غالب سیاست‌های کلی اشاره کرده است.
 
این کارشناس رفاه و تامین اجتماعی با اشاره به موضوع بازنشستگی در قوانین برنامه توسعه پنج ساله کشور، گفت: در قانون برنامه دوم در سال‌های 74 و 78 که به شکل یک ماده‌ واحده ارائه‌‌شده به موارد مختلف بازنشستگی اشاره شده و تبصره 63، صندوق ذخیره فرهنگیان را توضیح می‌دهد. همچنین، برنامه سوم توسعه به بحث ساماندهی بیماران روانی مزمن و همچنین مساله سالمندان پرداخته که در برنامه چهارم تکرار شده و در برنامه پنجم (90 تا 94) نیز به مقوله بازنشستگی اشاره شده است. همچنین، در برنامه ششم توسعه مجددا موضوع ساماندهی توان‌بخشی سالمندان با پوشش حداقل 25 درصد مشاهده می‌شود.
 
به گفته‌ مدیرکل دفتر مطالعات اجتماعی مرکز پژوهش‌های مجلس، در قوانین دائمی مانند قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و قانون تأمین زنان و کودکان بی‌سرپرست هم مواردی داریم که مشخصا به بحث سالمندی می‌پردازد.
 
موسوی با بیان اینکه «قوانین زیادی در رابطه با حوزه بازنشستگی و تأمین مالی سالمندان وجود دارد»، تصریح کرد: با توجه به حرکت هرم جمعیتی کشور به سمت پیر شدن، ‌باید به سالمندان نه به‌عنوان اقلیت بلکه به‌عنوان بخشی از جامعه نگاه کنیم که باید برنامه‌های کامل و جامعی برای آنان دیده شود.
 
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد رویکردهای سیاستی فعلی در حوزه سالمندی کفایت لازم رانداشته و بیشتر تک‌بعدی و از جنس موارد اقتصادی و آن هم صرفا سمت‌وسوی بازنشستگی داشته است.
 
وی با بیان اینکه «در حوزه بازنشستگی انتظار می‌رود که به افراد بالای 60 و 65 سال سرویس داده شود»، گفت:‌ این درحالی است که تعداد زیادی از بازنشستگان زیر 60 سال دارند، به گونه‌ای که میانگین سنی بازنشستگان در صندوق بازنشستگی 51.5 سال است. بنابراین، بخش زیادی از منابعی که باید به سالمندان اختصاص پیدا کند، در جمعیت‌های زیر سالمندی و کمتر از سالمندی پرداخت می‌شود.
 
موسوی با بیان اینکه «پوشش تأمین اجتماعی یا بیمه‌های بازنشستگی برای کل جمعیت شاغل کشور حدود 70 درصد است»، گفت:‌ این رقم در مورد سالمندان حدود 45 درصد است. ضمن این‌که اگر در نظر بگیریم این کاهش پوشش در مستمری باعث افزایش اشتغال بین سالمندان شده، این دیدگاه نیازمند بررسی ویژه است.
 
کم‌توجهی به سالمندآزاری در قوانین
 
وی دستیابی به یک چارچوب خوب در حوزه سالمندی را نیازمند برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسب دانست و گفت:‌ مثلا سازمان ملل متحد یکسری اصول برای حمایت از سالمندان در پنج اصل استقلال، مشارکت، خودباروری و کرامت منتشر کرده و برای هریک از این پنج اصل مواردی را برشمرده؛ درحالیکه «سند ملی سالمندی» مصوب شورایعالی سلامت در ایران بیشتر رویکرد سالمندی دارد.
 
این کارشناس رفاه و تامین اجتماعی با اشاره به معضل «سالمند آزاری» گفت:‌ به این مساله در چارچوب عدم تفویض و حفظ کرامت سالمندان و در بند هفت سیاست کلی جمعیت تحت عنوان فرهنگ‌سازی و تکریم سالمندان اشاره شده؛ اما در سیاست‌های کلی هنوز قوانین مابه‌ازای آن به تصویب نرسیده است. البته، اقداماتی در شهرداری تهران و بهزیستی انجام شده که کلیت نداشته و نیازمند اقدامات همه‌جانبه و بازشناسی آنها به‌عنوان حق است.
 
موسوی در خاتمه با بیان اینکه «اگر بخواهیم سالمندی و سیاست‌گذاری حوزه سالمندی را به‌عنوان یک سیاست اجتماعی دنبال کنیم ناچاریم استانداردها و حقوق حداقلی را در این راستا تصویب و تأمین کنیم»، گفت: چیزی که ما امروز شاهدیم یک نگاه تک‌سویه در حوزه سالمندی است که عمدتا مرتبط با مقوله بازنشستگی است و نهایتا، در دستگاه‌های حمایتی مقداری به موضوع توان‌بخشی و پرداخت کمک‌هزینه معیشتی پرداخته شده که اصلاح آن نیازمند نگاه همه‌جانبه‌تری است.
 

 

بازنشستگی پوشش خانواده سالمندان مرکز پژوهش های مجلس