مهمترین بخش درآمدی بودجه سال ۱۴۰۱ مربوط به بخش مالیاتی با ۶۲ درصد  رشد است باید دید دولت نسبت به تغییر پایه های مالیاتی چه تدابیری اندیشیده تا بتوان ۳۴ درصد از درآمد بودجه سال آینده تامین شود.

این اتفاق خوبی است چرا که هر چه میزان وابستگی به درآمدهای مالیاتی افزایش یابد گرفتاری ها نیز کمتر خواهد شد و کسری بودجه و تورم توسط این موضوع حل می شود.

اما وقتی به ریز پایه‌های مالیاتی ذکر شده در بودجه نگاه می شود برخی با ملاحظاتی همراه است که  در این گزارش به آن پرداخته می شود. ما  حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان  ظرفیت مالیاتی داریم که لایحه بودجه سال  ۱۴۰۱ حدود ۵۲۰  هزار میلیارد تومان درآمد از بخش مالیاتی پیش بینی  کرده است.بر اساس برنامه ششم توسعه، باید ۱۰ درصد از ارزش تولید ناخالص کشور سهم مالیات ها باشد که هیچ زمان به ۱۰ درصد  نرسیده است. این در حالی است که برخی از کشورهای جهان تا ۶۷ و ۷۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورشان  توسط مالیات تامین می شود.

طبق آمار نسبت مالیات به تولید ناخالص در طی سالهای ۹۴ تا ۹۶ با افزایش مواجه بود اما علت این موضوع افزایش قیمت نفت به حساب می آید. در واقع هنر این است که بدون درآمدهای نفتی به توان سهم مالیات از تولید ناخالص کشور را افزایش داد در هر حال طبق مطالعات انجام شده از سال ۱۳۹۹ تاکنون با رشد نسبت مالیاتی مواجه هستیم و هم اکنون این میزان حدود ۷%  است که با میزان قانون برنامه ششم توسعه سه درصد فاصله دارد.

طبق آمار و ارقام، وضعیت پایه مالیاتی کشور طی سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ بدین ترتیب است: عملکرد دولت در سال ۱۳۹۹ برای مالیات اشخاص حقوقی 56.4 هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمد ۳۹.۲ هزار میلیارد تومان، مالیات بر ثروت ۲۳.۳ هزار میلیارد تومان،مالیات بر کالاها و خدمات  73.3  هزار میلیارد تومان بوده است.

 بر این اساس طبق مصوبه سال ۱۴۰۰ باید از اشخاص حقوقی ۵۹.۲۵ هزار میلیارد تومان، از بخش درآمد ۵۲ هزار میلیارد تومان، از بخش ثروت ۳۴ هزار میلیارد تومان  و بخش کالا و خدمات ۱۲۳ هزار میلیارد تومان درآمد کسب می‌شد که عملکرد دولت در هفت ماهه اول سال ۱۴۰۰ برای مالیات اشخاص حقوقی ۵۹ هزار میلیارد تومان، برای مالیات بر درآمد ۲۱ هزار میلیارد تومان، برای مالیات بر ثروت ۷ هزار میلیارد تومان و برای مالیات بر کالاها و خدمات ۶۷ هزار میلیارد تومان بوده است.

طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ پایه های مالیاتی با فراز و نشیب هایی مواجه است بر این اساس مالیات اشخاص حقوقی از ۶۰ هزار میلیارد تومان به ۱۲۴ هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمد از ۵۵ هزار میلیارد تومان به ۸۲ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است اما مالیات بر ثروت از ۳۵ هزار میلیارد تومان به ۲۸ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.

باید دید دولت نسبت به تغییر پایه های مالیاتی چه تدابیری اندیشیده تا بتوان حدود  ۳۴ درصد از درآمد بودجه سال آینده را از این طریق تامین کند.